Yabancı Doktorların Kanada’da Çalışabilmeleri

Kanada’da doktorluk mesleğini icra etmek isteyen Türk hekimler için lisanslama süreci, hem zaman hem de çaba gerektiren çok aşamalı bir yolculuktur. Burada yurtdışında tıp eğitimi almış hekimlerin Kanada’da nasıl ruhsat alabilecekleri konusunda bilgi vermek ve lisanslama sürecinden bahsetmektir.

Kanada'da doktorluk yapabilmek için meslek ruhsatı alınmalıdır. Meslek ruhsatı alma yolları sürekli olarak gelişmektedir. Kanada açısından bakıldığında eyaletler ve bölgeler arasında gereklilikler açısından farklılıklar bulunmaktadır.

Kanada’da doktor olarak çalışmak isteyen ama Kanada dışında tıp eğitimi almış olan adayların lisanslama süreci ve sağlık sisteminde karşısına çıkacak bazı aktörleri (MCC gibi) yakından tanıması ve bazı tanımları (IMG, LMCC vs) bilmesi gerekiyor.

Kanada dışında farklı bir ülkede tıp fakültesini bitirenlere IMG (International Medical Graduate) deniyor. Kanada'da tıp eğitimi ve stajını tamamlamış olanlar için ruhsat alma yolu olduğu gibi Kanada dışında tıp eğitimi almış uluslararası tıp mezunları (IMG) için de ruhsat alma yolları bulunmaktadır.

Aşina olunması gereken kurumların başında Kanada Tıp Konseyi (MCC), geliyor. MCC hekimlerin değerlendirilmesi ve yeterlilik belgelerinin doğrulanması yoluyla Kanada genelinde hastalar için güvenli bakım standardını garanti eden bir kurumdur. Kanada'da tıp doktorluğu yapmayı planlayan veya halihazırda doktorluk yapan yaklaşık 30.000 öğrenci, mezun ve hekim, Kanada'da tıp pratiği yapma yolunda her yıl MCC tarafından kayıtlandırılır.

MCC, hekimlerin lisans alma süreçlerinde değerlendirilmesinde önemli bir rol oynamakta ve Kanada Standardının önemli bir bileşeni olan Kanada Tıp Konseyi Lisansını (LMCC) vermektedir. Kanada Standardı, bir adayın tam ruhsat almaya hak kazanması için gerekli akademik nitelikleri belirlemektedir. Ruhsat gereklilikleri Kanada Standardından türetilmiş olsa da, her eyalet ve bölge tıp tabipler birliği (MRA) kendi yetki alanındaki uygulama ruhsatı gerekliliklerini belirler.

Adaylar, tıp kayıtları için bu eyalet ve bölge MRA'larına başvurur ve Kanada'da doktorluk yapabilmek için belge alırlar. Adaylar, çalışmak istedikleri eyalet ve bölge yetki alanlarındaki gereklilikler için ilgili MRA'ya danışmalıdır. Kanada’daki her eyalet ve bölgede yetkili olan ve doktorların çalışma ruhsatlarını düzenleyen tabipler odası veya kurumların listesi aşağıdadır.

Örneğin Ontario eyaletinde tıp doktorluğu yapmak isteyen aday MCC kayıt sürecinden sonra Ontario Doktorlar ve Cerrahlar Odasına (CPSO) başvurmak zorundadır. Ontario eyaletinde doktorluk yapabilmek için CPSO’dan belge alınması zorunludur.


Kanada'da ruhsat almaya giden yol, kabul edilebilir uluslararası tıp fakültelerinden mezun olan öğrenciler, mezunlar veya uluslararası eğitim almış hekimler için kişiden kişiye farklılık gösterecektir. Deneyim düzeyi ve çalışmak istedikleri eyalet veya bölge, iki önemli faktördür.

Her eyalet veya bölgenin gereklilikleri, o bölgenin tıbbi düzenleme otoritesi (MRA) tarafından belirlenir. Eyaletlerde doktorların çalışabilmesi ilgili eyayetin MRA’sından alınacak belgeye bağlıdır. Adayların, çalışmak istedikleri bölgenin MRA'sı tarafından belirlenen gereklilikleri kontrol etmeleri çok önemlidir.

Lisanslamaya Geçiş Adımları

MCC’den derledğimiz bilgilere göre Kanada’da doktorluk yapmak isteyen IMG’ler aşağıki tüm ya da bazı adımları tamamlayarak çalışma ruhsatlarını edinebilirler.

1-Dil testi zorunluluğu
Baştan söyleyelim İngilizce ve/veya Fransızca dil seviyeniz iyi değilse Kanada’da doktorluk yapamazsınız. Kanada'da çalışan tüm hekimler, hastalarıyla İngilizce veya Fransızca olarak net bir şekilde iletişim kurabilmelidir. Tıp diplomasını İngilizce veya Fransızca'nın ana dil olmadığı bir ülkeden almış olan IMG'ler için, iki resmi dilden birinde dil yeterliliğini kanıtlamak, MRA'lar tarafından belirlenen lisans alma sürecinin bir parçasıdır.

Birkaç dil sınavı seçeneği mevcuttur ve seçeneğiniz, hedeflerinize, beceri seviyenize veya planladığınız göç zaman çizelgesine bağlı olabilir. Örneğin, adaylar başarıya hazırlanmak için MCC sınavlarına girmeden önce bir dil sınavına girmeyi tercih edebilirler.

Çalışmak istediğiniz eyalet veya bölgedeki MRA ile ve Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC) ile iletişime geçerek kabul edilen dil sınavı seçeneklerini ve güncellik gereksinimlerini inceleyin.

2-physiciansapply.ca hesabı oluşturun
physiciansapply.ca hesabı, tıbbi yeterlilik belgelerinizin kaynak doğrulaması ve lisans alma sürecinde ihtiyaç duyabileceğiniz MCC sınavlarına başvuru gibi önemli hizmetlere erişim sağlar. MCC hizmetlerinden ve sınavlarından yararlanabilmek için, kabul edilebilir bir tıp fakültesinden kabul edilebilir bir tıp diploması almış olmanız veya almanız bekleniyor olmanız gerekir.

3-Tıp diplomanızı doğrulayın
Physiciansapply.ca hesabınız üzerinden MCC kaynak doğrulama talebi hizmetini kullanarak tıbbi referanslarınızın kaynağını doğrulatın.

Türkiye’deki tıp fakültelerinin hemen hemen hepsi Kanada açısından kabul edilebilir bir tıp fakültesi sayılmaktadır.

Örneğin İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun olduysanız MCC’nin Physiciansapply.ca hesabınız üzerinden kaynak doğrulama işlemi başlatacak ve fakülteden aldığınız tıp diplomanızın doğruluğunu yaptıracaksınız. Bu çok kolay bir işlemdir. Kaynak doğrulama işlemi (Source Verification Request) başlatacak ve ücretini ödedikten sonra MCC okulunuza evrak gönderecek ve sizin aldığınız eğitimi okuldan doğrulatacaktır.

4-MCCQE Bölüm I'i geçin
Kanada'da tıp fakültesinden mezun olmak üzere olan öğrencilerin seviyesini değerlendiren Kanada'nın ulusal standart sınavı olan MCC Yeterlilik Sınavı (MCCQE) Bölüm I'e hazırlanın ve sınava girin.

Kanada Tıp Konseyi Yeterlilik Sınavı, MCCQE (Medical Council of Canada Qualifying Examination) Part I: Kanada'da tıp eğitimini tamamlayan bir tıp öğrencisinden beklenen düzeyde, adayın kritik tıbbi bilgisini ve klinik karar verme yeteneğini değerlendiren bir özet sınavdır. Kritik tıbbi bilgi ve klinik karar verme becerileri, çoktan seçmeli sorular kullanılarak değerlendirilir.

Bu sınavları başarıyla tamamlamanız LMCC (Licentiate of the Medical Council of Canada) belgesini almanın ön koşullarından birisidir.

5-NAC Sınavını Geçin
Uluslararası tıp öğrencileri ve IMG'lerin Kanada'da denetimli eğitime girmeye hazır olup olmadıklarını değerlendiren Kanada'nın ulusal standartlaştırılmış sınavına hazırlanın ve sınava girin. Örneğin, bu sınav, lisansüstü eğitim programı için Kanada Resident Matching Service (CaRMS) programına girmek isteyenler için zorunludur ve bazı eyaletlerin Practice-Ready Assessment (PRA) programları için bir tarama aracıdır.

Sizin için en doğru yöntemi seçmek
IMG'ler, Kanada'da doktorluk ruhsatı başvurusunda kabul edilebilir lisansüstü eğitim için çeşitli seçeneklere sahiptir. Seçtiğiniz yola bağlı olarak, MCC, MRA ile tıbbi kayıt başvurunuzun yanı sıra ileri değerlendirmede de rol oynayabilir. Aşağıda listelenmeyen diğer seçenekler de sizin için geçerli olabilir.

CaRMS eşleştirme
Yüksek lisans eğitimini tamamlamamış veya Kanada dışında yüksek lisans eğitimini tamamlamış ve yeniden eğitim almaya istekli olan IMG'ler için geçerlidir. Bu yolda, IMG'ler CaRMS aracılığıyla bir Kanada ihtisas programına başvurmalı, eşleştirilmeli ve programı tamamlamalıdır.

Uygulamaya Hazır Değerlendirme programları
Yurtdışında ihtisasını tamamlamış ve bağımsız olarak çalışmış olan IMG'ler için geçerlidir. Bu yolda, IMG'ler eyalet Uygulamaya Hazır Değerlendirme (PRA) programlarına başvurarak 12 haftalık bir süre boyunca klinik işyeri temelli bir değerlendirmeyi tamamlayabilirler.

Onaylanmış Ülkeler
Eğitimin Kanada'daki eğitimle büyük ölçüde eşdeğer olduğu kabul edilen onaylanmış ülkelerden (Avustralya, İrlanda, İngiltere ve ABD gibi) gelen IMG'ler için geçerlidir. Kanada Aile Hekimleri Odası (CFPC), Kanada Kraliyet Hekimler ve Cerrahlar Odası (RCPSC) ve Kebek Tıp Odası (CMQ), bu lisans alma yolları için gereklilikleri ve geçerli değerlendirmeleri belirler.

Uygulama Uygunluk Yolu
Kanada dışında tanınmış bir birincil uzmanlık alanında tıpta yüksek lisans eğitimini tamamlamış IMG'ler için geçerlidir.

Meslek Uygunluk Yolu (PER) için uygun olmak üzere, uluslararası eğitim almış hekimler, Royal College tarafından akredite edilmemiş ve Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Royal College tarafından onaylanmış ülkeler dışında bulunan bir programda lisansüstü tıp eğitimini tamamlamış olmalıdır. Ayrıca, Royal College uzmanlık eğitimi gerekliliklerine büyük ölçüde eşdeğer bir programda tanınmış bir birincil uzmanlık alanında eğitim almış olmalıdırlar.

Lisanslama, sertifikalandırma ve kayıt
Tıbbi kayıt gereklilikleri yukarıda söylediğimiz gibi her MRA tarafından belirlenir ve eyaletler ile bölgeler arasında farklılık gösterir. Çoğu MRA, o eyalet veya bölgede tıp mesleğini icra etmek için tam lisans almak üzere aşağıdaki adımlardan bazılarının yerine getirilmesini şart koşar.

LMCC başvurusu yapın
Kabul edilen lisansüstü eğitiminizi tamamladıktan sonra, Kanada Standardının önemli bir bileşeni olan Kanada Tıp Konseyi Lisansını (LMCC) başvurun ve alın.

MRA'lara tıbbi kayıt başvurusu yapın
Kanada'da, çalışmak istediğiniz eyalet ve bölge MRA'larına tıbbi kayıt başvurusu yapmanız gerekir. Her MRA'nın farklı gereksinimleri olabilir, bu nedenle sizin için geçerli olan gereksinimleri öğrenmeniz önemlidir. Physiciansapply.ca hesabınız üzerinden çoğu MRA'ya tıbbi kayıt başvurusu yapabilirsiniz.

Daha Fazla Okuma İçin Önemli Linkler

Kanada Tıp Konseyi (Medical Council of Canada)
https://mcc.ca/
MCC’nin çeşitli başvuruları aldığı portal physicianapply
physiciansapply.ca.
Ontario Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSO)
https://www.cpso.on.ca/
Alberta Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSA)
https://cpsa.ca/
British Columbia Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSBC)
https://www.cpsbc.ca/
Manitoba Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSM)
https://www.cpsm.mb.ca/
New Brunswick Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSNB)
https://cpsnb.org/en/
Newfoundland and Labrador Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSNL)
https://cpsnl.ca/
Nova Scotia Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSNS)
https://cpsns.ns.ca/
Kebek Tıp Otoritesi (CMQ),
https://www.cmq.org/en
Prince Edward Island Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSPEI)
https://www.cpspei.ca/
Sakatchewan Doktorlar ve Cerrahlar Odası (CPSS)
https://www.cps.sk.ca/imis/
Northwest Territories Sağlık ve Sosyal Hizmetler
https://www.hss.gov.nt.ca/en/services/medical-licence
Nunavut Hükümeti
https://nuphysicians.ca/
Yukon Tıp Konseyi
https://www.yukonmedicalcouncil.ca/